1911 рдХी рдЪीрдиी рдХ्рд░ांрддि
рдЪीрди рдоें рдоंрдЪूрд╡ंрд╢ рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рд╕рддрд░рд╣рд╡ीं рд╢рддाрдм्рджी рдоें рд╣ुрдИ рдеी рдФрд░ 1911 рдИреж рддрдХ рдЪीрди рдкрд░ рдЗрд╕ рд░ाрдЬрд╡ंрд╢ рдХा рд╢ाрд╕рди рдЪрд▓рддा рд░рд╣ा। рдЗрд╕ рд░ाрдЬрд╡ंрд╢ рдХे рд╢ाрд╕рдирдХाрд▓ рдХे рдкूрд░्рд╡ рдЪीрди рдПрдХ рд╕рдоृрдж्рдз рджेрд╢ рдеा। рдкрд░ंрддु рдоंрдЪू-рд░ाрдЬрд╡ंрд╢ рдХे рдЙрдд्рддрд░рдХाрд▓ीрди рд╢ाрд╕рди рдоें рд░ाрдЬрдиीрддिрдХ рджृрд╖्рдЯि рд╕े рдЪीрди рдХी рдЕрд╡рд╕्рдеा рдмрд╣ुрдд рдЦрд░ाрдм рд╣ो рдЧрдИ। рдлрд▓рддः рдЙрди्рдиीрд╕рд╡ीं рд╢рддाрдм्рджी рдоें рдЪीрди рд╡िрджेрд╢ी рд╕ाрдо्рд░ाрдЬ्рдпрд╡ाрдж рдХा рдмुрд░ी рддрд░рд╣ рд╢िрдХाрд░ рд╣ो рдЧрдпा। рдХुрд╢ाрд╕рди рдиिрд░्рдзрдирддा рдФрд░ рд╡िрджेрд╢ी рдк्рд░рднाрд╡ рд╕े рдЪीрди рдХे рд▓ोрдЧ рдПрдХрджрдо рддंрдЧ рд╣ो рдЧрдП। рдЗрд╕рдХे рд╡िрд░ूрдж्рдз рдЙрдирдоें рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рднाрд╡рдиा рдХा рд╡िрдХाрд╕ рд╣ुрдЖ рдФрд░ рджेрд╢ рдХे рдХрдИ рдХ्рд░ांрддिрдХाрд░ी рджрд▓ рд╕ंрдЧрдаिрдд рд╣ोрдиे рд▓рдЧे। 1911 рдИреж рдоें рдбॉреж рд╕рдирдпाрдд рд╕ेрди рдХे рдиेрддृрдд्рд╡ рдоें рдоंрдЪू рд░ाрдЬрд╡ंрд╢ рдХे рд╡िрд░ूрдж्рдз рдПрдХ рднрдпंрдХрд░ рд╡िрдж्рд░ोрд╣ рд╣ुрдЖ, рдЬिрд╕े 1911 рдИреж рдХी рдЪीрдиी рдХ्рд░ांрддि рдХрд╣рддे рдеे। рдЗрд╕ рд╡िрдж्рд░ोрд╣ рдиे рдЪीрди рд╕े рдоंрдЪू-рд░ाрдЬрд╡ंрд╢ рдХो рд╕рдоाрдк्рдд рдХрд░ рджिрдпा рддрдеा рд╡рд╣ाँ рдЧрдгрддंрдд्рд░ рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдХी।
1911 рдИреж рдХी рдХ्рд░ांрддि рдХे рдХाрд░рдг- 1911 рдИреж рдХे рдЪीрди рдХी рдХ्рд░ांрддि рдХे рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдХाрд░рдг рдеे- 1. рдоंрдЪू-рд░ाрдЬрд╡ंрд╢ рдХी рджुрд░्рдмрд▓рддा- рдЙрди्рдиीрд╕рд╡ीं рд╢рддाрдм्рджी рдХे рдЕंрддिрдо рдЪрд░рдг рдоें рдЪीрди рдХी рдХ्рд░ांрддि рдмрд╣ुрдд рдЦрд░ाрдм рд╣ो рдЧрдИ рдеी। рдЦेрддी рдФрд░ рдЙрдж्рдпोрдЧ-рдзंрдзे рдирд╖्рдЯ рд╣ो рдЧрдпे рдеे। рдЧрд░ीрдмी рддрдеा рдмेрдХाрд░ी рдмрдв़ рд░рд╣ी рдеीं। рд╢ाрд╕рди рдоें рдн्рд░рд╖्рдЯाрдЪाрд░ рдлैрд▓ рд░рд╣ा рдеा। рдЪीрди рдкрд░ рдпूрд░ोрдк рдХे рд╕ाрдо्рд░ाрдЬ्рдпрд╡ाрджी рд░ाрдЬ्рдпों рдХा рдк्рд░рднाрд╡ рд╕्рдеाрдкिрдд рд╣ो рд░рд╣ा рдеा। рд╡िрджेрд╢िрдпों рдХो рдЪीрди рдоें рд╣рд░ рддрд░рд╣ рдХी рдиाрдЬाрдпрдЬ рд╕ुрд╡िрдзाрдПँ рдоिрд▓ рд░рд╣ी рдеीं। рдЗрд╕рд╕े рдЪीрдиी рдЬрдирддा рдХा рд╢ोрд╖рдг рд╣ो рд░рд╣ा рдеा। рдЗрди рд╕рдмрдХे рд▓िрдП рдЪीрди рдХी рдЬрдирддा рдоंрдЪू-рд░ाрдЬрд╡ंрд╢ рдХो рдЙрдд्рддрд░рджाрдпी рдоाрдирддी рдеी।
2. рдЖрд░्рдеिрдХ рджुрд░्рджрд╢ा - рдЙрд╕ рд╕рдордп рдЦेрддी рдФрд░ рдЙрдж्рдпोрдЧ-рдзंрдзों рдХे рдирд╖्рдЯ рд╣ोрдиे рдХे рдХाрд░рдг рдЪीрди рдХी рдЖрд░्рдеिрдХ рдЕрд╡рд╕्рдеा рджिрди-рдк्рд░рддिрджिрди рдЦрд░ाрдм рд╣ोрддी рдЬा рд░рд╣ी рдеी। рдПрдХ рдУрд░ рдЬрдирд╕ंрдЦ्рдпा рдоें рдЕрддि рддीрд╡्рд░ рдЧрддि рд╕े рд╡ृрдж्рдзि рд╣ो рд░рд╣ी рдеी рдФрд░ рджूрд╕рд░ी рдУрд░ рд╕рд░рдХाрд░ рдХी рдУрд░ рд╕े рдХृрд╖ि рдФрд░ рдЙрдж्рдпोрдЧ-рдзंрдзों рдХे рд╡िрдХाрд╕ рдПрд╡ं рдЙрди्рдирддि рдХे рд▓िрдП рдХोрдИ рдХाрд░्рдп рдирд╣ीं рд╣ो рд░рд╣ा рдеा। рдЗрд╕рд▓िрдП рдЪीрдиी рдЬрдирддा рдоें рдк्рд░рд╢ाрд╕рди рдХे рдк्рд░рддि рдмрдб़ा рдХ्рд╖ोрдн рдеा।
3. рдкाрд╢्рдЪाрдд्рдп рдЬрдЧрдд рд╕े рд╕ंрдкрд░्рдХ (рдмौрдж्рдзिрдХ рдЬाрдЧрд░рдг ) - рдмीрд╕рд╡ीं рд╢рддाрдм्рджी рдоें рдпूрд░ोрдкीрдп рджेрд╢ों рдХे рд╕ाрде рдЪीрди рдХा рд╕ंрдкрд░्рдХ рд╕्рдеाрдкिрдд рд╣ुрдЖ। рдЙрдЪ्рдЪ рд╢िрдХ्рд╖ा рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░рдиे рдХे рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рд╕े рдмрд╣ुрдд-рд╕े рдЪीрдиी рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеी рдпूрд░ोрдк рдФрд░ рдЕрдоेрд░िрдХा рдЧрдП। рд╡рд╣ाँ рдЙрди्рд╣ें рдХ्рд░ांрддिрдХाрд░ी рд╕ाрд╣िрдд्рдпों рдХे рдЕрдз्рдпрдпрди рдХा рдЕрд╡рд╕рд░ рдоिрд▓ा। рдЬрдм рдпे рдпुрд╡рдХ рд╕्рд╡рджेрд╢ рд▓ौрдЯे рддो рдЕрдкрдиे рджेрд╢ рдХी рддुрд▓рдиा рдпूрд░ोрдкीрдп рджेрд╢ों рдХे рд╕ाрде рдХрд░рдиे рд▓рдЧे рдФрд░ рдпूрд░ोрдкीрдп рджेрд╢ों рдХे рд╕рдоाрди рдЪीрди рдХो рдЙрди्рдирдд рдмрдиाрдиे рдХा рд╕्рд╡рдк्рди рджेрдЦрдиे рд▓рдЧे। рдЙрди्рд╣ें рдоंрдЪू-рд░ाрдЬрд╡ंрд╢ рдХे рдиिрд░ंрдХुрд╢ рд╢ाрд╕рди рд╕े рдмрдб़ी рдШृрдгा рд╣ो рдЧрдИ। рд╡े рдЙрд╕рдХा рдЕंрдд рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рд╡्рдпрдЧ्рд░ рд╣ो рдЙрдаे।
4. рдЬрдирд╕ंрдЦ्рдпा рдоें рд╡ृрдж्рдзि рддрдеा рдк्рд░ाрдХृрддिрдХ рдк्рд░рдХोрдк - рдЪीрди рдХी рдЖрдмाрджी рдмрдб़ी рддेрдЬी рд╕े рдмрдв़ рд░рд╣ी рд╢्рд░ी рдкрд░, рд╡рд╣ाँ рдЦाрдж्рдпाрди्рди рдХी рдХрдоी рдеी। рд╢ाрд╕рди рдХा рдЗрд╕ рдУрд░ рдз्рдпाрди рдирд╣ीं рдеा। рдлिрд░ рджुрд░्рднिрдХ्рд╖, рдорд╣ाрдоाрд░ी, рдпाрд╣ рдЖрджि рдк्рд░ाрдХृрддिрдХ рдк्рд░рдХोрдкों рдХे рдХाрд░рдг рд▓ोрдЧ рд╡ाрд╣ рдеे। 1910-11 рдоें рдЪीрди рдХी рдХрдИ рдирджिрдпों рдоें рднрдпंрдХрд░ рдмाрдж рдЖрдИ рдЗрд╕рд╕े рдЦेрддी рдирд╖्рдЯ рд╣ुрдИ рд╣ो, рд▓ाрдЦों рд▓ोрдЧ рдмेрдШрд░ рд╣ो рдЧрдП рддрдеा рднूрдЦों рдорд░рдиे рд▓рдЧे। рд▓ोрдЧों рдХो рд╕рд░рдХाрд░ рдХी рдУрд░ рд╕े рдХोрдИ рдорджрдж рдирд╣ीं рдоिрд▓ी।
5. рдбॉреж рд╕рдирдпाрдд рд╕ेрди рдХा рдпोрдЧрджाрди - рдбॉреж рд╕рдирдпाрдд рд╕ेрди рдХो 1911 рдИреж рдХी 'рдХ्рд░ांрддि рдХा рдЬрдирдХ' рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै। рдбॉреж рд╕рдирдпाрдд рд╕ेрди рдЪीрди рдХी рджुрд░्рджрд╢ा рдХा рдПрдХрдоाрдд्рд░ рдХाрд░рдг рдоंрдЪू-рд░ाрдЬрд╡ंрд╢ рдХो рд╣ी рдоाрдирддे рдеे। рдЕрддः, рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдЪीрди рдХी рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдоें рд╕ुрдзाрд░ рд▓ाрдиे рдХे рд▓िрдП рддुंрдЧ-рд╕ँрдЧ рд╣ुрдИ рдиाрдордХ рд░ाрдЬрдиीрддिрдХ рджрд▓ рдХा рд╕ंрдЧрдарди рдХिрдпा। рдЗрд╕ी рджрд▓ рдиे рдХ्рд░ांрддि рдХा рд╕ूрдд्рд░рдкाрдд рдХрд░ рдоंрдЪू-рд░ाрдЬрд╡ंрд╢ рдХा рдЕंрдд рдХिрдпा।
6. рд╕्рд╡рджेрд╢ी рд░ेрд▓рдоाрд░्рдЧ рдпोрдЬрдиा рдХी рдЕрд╕्рд╡ीрдХृрддि ( рддाрдд्рдХाрд▓िрдХ рдХाрд░рдг) - рдЪीрди рдоें рд░ेрд▓рдоाрд░्рдЧों рдХे рдиिрд░्рдоाрдг рдХाрд░्рдп рдмрдб़ी рддेрдЬी рд╕े рдЪрд▓ рд░рд╣ा рдеा। 1921 рдИреж рдоें рдЪीрди рдХे рдзрдиीрдоाрдиी рд▓ोрдЧों рдиे рд░ेрд▓рдоाрд░्рдЧ-рд╕ंрдмंрдзी рдПрдХ рд╕्рд╡рджेрд╢ी рдпोрдЬрдиा рдоंрдЪू рд╕рд░рдХाрд░ рдХे рд╕рдордХ्рд╖ рдк्рд░рд╕्рддुрдд рдХी। рдкрд░, рд╕рд░рдХाрд░ рдиे рдЙрдирдХी рдпोрдЬрдиा рдЕрд╕्рд╡ीрдХृрдд рдХрд░ рджी рдФрд░ рдмрджрд▓े рдоें рдПрдХ рд╡िрджेрд╢ी рдпोрдЬрдиा рд╕्рд╡ीрдХाрд░ рдХрд░ рд▓ी। рдЗрд╕рд╕े рд╕ाрд░े рджेрд╢ рдоें рдЕрд╕ंрддोрд╖ рдХी рдЬ्рд╡ाрд▓ा рднрдб़рдХ рдЙрдаी।
рдЙрдкрд░्рдпुрдХ्рдд рд╕рднी рдХाрд░рдгों рдХो рд▓ेрдХрд░ 1911 рдИреж рдоें рдЪीрди рдоें рдПрдХ рдорд╣ाрди рдХ्рд░ांрддि рд╣ो рдЧрдИ। рд╕рд░्рд╡рдк्рд░рдердо рд╣ँрдХाрдК рдХे рд╕ैрдиिрдХों рдиे рд╡िрдж्рд░ोрд╣ рдХрд░ рджिрдпा। рд╢ीрдШ्рд░ рд╣ी рд╡िрдж्рд░ोрд╣ рдХी рдЖрдЧ рд╕ाрд░े рджेрд╢ рдоें рдлैрд▓ рдЧрдИ। рдЗрд╕ рдХ्рд░ांрддि рдоें рдбॉреж рд╕рдирдпाрдд рд╕ेрди рдж्рд╡ाрд░ा рд╕्рдеाрдкिрдд 'рддुंрдЧ-рдоंрдЧ рд╣ुрдИ' рджрд▓ рдиे рд╕рдХ्рд░िрдп рд░ूрдк рд╕े рднाрдЧ рд▓िрдпा। рдЬрдм рд╕्рдеिрддि рдмрд╣ुрдд рдЧंрднीрд░ рд╣ो рдЧрдИ рддो рдоंрдЪू-рд╕рдо्рд░ाрдЯ рдиे рд╕िंрд╣ाрд╕рди рдд्рдпाрдЧ рджिрдпा рдФрд░ рдХ्рд░ांрддिрдХрд░рдпों рдиे рд░ाрдЬрддंрдд्рд░ рдХा рдЕंрдд рдХрд░ рдЪीрди рдоें рдЧрдгрддंрдд्рд░ рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдХी। рдбॉреж рд╕рдирдпाрдд рд╕ेрди рдХो рдЗрд╕ рдЧрдгрддंрдд्рд░ рдХा рдк्рд░рдзाрди рдмрдиाрдпा рдЧрдпा।
рдХ्рд░ांрддि рдХी рдЕрд╕рдлрд▓рддा - рдпрдж्рдпрдкि 1911 рдИреж рдХी рдХ्рд░ांрддि рдоें рджो рд╣рдЬाрд░ рд╡рд░्рд╖ рдкुрд░ाрдиे рд░ाрдЬрд╡ंрд╢ рдХा рдЕंрдд рд╣ो рдЧрдпा рдФрд░ рдЧрдгрддंрдд्рд░ рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рд╣ुрдИ рддрдеाрдкि рдХ्рд░ांрддि рдХा рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рд╕рдлрд▓ рдирд╣ीं рд╣ो рд╕рдХा। рдЪीрди рдоें рд╕рд╣ी рдЕрд░्рдеों рдоें рдк्рд░рдЬाрддंрдд्рд░ рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдирд╣ीं рд╣ो рд╕рдХी।
рдХ्рд░ांрддि рдХी рдЕрд╕рдлрд▓рддा рдХे рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдХाрд░рдг рдеे - (i) рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдпрддा рдХी рднाрд╡рдиा рдХा рдЕрднाрд╡ - рдоंрдЪू-рд╢ाрд╕рдирдХाрд▓ рдоें рдЪीрди рдХрдИ рд╕्рд╡рддंрдд्рд░ рдк्рд░рджेрд╢ों рдоें рдмैрдаा рд╣ुрдЖ рдеा। рдЗрдирдХी рд╢ाрд╕рди-рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдЕрд▓рдЧ-рдЕрд▓рдЧ рдеी। рд▓ोрдЧ рдЪीрди рдХो рдПрдХ рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рдХे рд░ूрдк рдоें рдирд╣ीं рджेрдЦрддे рдеे। рдЙрдирдоें рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдпрддा рдХी рднाрд╡рдиा рдХा рдЕрднाрд╡ рдеा ।
(ii) рдЪीрди рдХी рд╕ाрдоंрддрд╡ाрджी рдкрдж्рдзрддि - рдЪीрди рдоें рдЕрдм рднी рд╕ाрдоंрддрд╡ाрджी рдХा рдмोрд▓рдмाрд▓ा рдеा। рдЪीрди рдХे рд╕ाрдоंрдд рдирд╣ीं рдЪाрд╣рддे рдеे рдХि рдХिрд╕ी рддрд░рд╣ рдХे рдк्рд░рдЬाрддंрдд्рд░ рдХा рд╡िрдХाрд╕ рд╣ो। рд╡े рдирд╣ीं рдЪाрд╣рддे рдеे рдХि рдЪीрди рдХी рд░ाрдЬрд╕рдд्рддा рдбॉреж рд╕рдирдпाрдд рд╕ेрди рдЬैрд╕े рдЙрдЧ्рд░рд╡ाрджी рд╡िрдЪाрд░рд╡ाрд▓े рдиेрддा рдХे рд╣ाрдеों рдоें рд░рд╣े। рдЕрддः, 1911 рдИреж рдХी рдХ्рд░ांрддि рдЕрд╕рдлрд▓ рд░рд╣ी।
![]() |
Chinese Revolution of 1911 |
End of Articles.... Thanks....
No comments:
Post a Comment